24 Haziran sabahı saat 04:00 civarında Güneş sistemindeki 5 gezegen gökyüzünde aynı hizada sıralanacak.
Güneş Sistemi'nde çıplak gözle gözlemlenebilen beş gezegen Merkür, Venüs, Jüpiter, Satürn ve Mars, haziran ayının başından bu yana hizalanmaya devam ediyordu. 24 Haziran sabahı açık bir gökyüzünden ufka doğru baktığımızdaysa tüm bu gezegenlerin birbirleriyle uyumlu biçimde sıralanmış olduklarını göreceğiz.
Gezegen Hizalanmasını Görmek İçin Teleskop Gerekiyor Mu?
Hizalanma için saydığımız tüm bu gezegenler çıplak gözle gözlemlenebilecek parlaklık değerlerine sahipler. Bu nedenle harici bir ekipman kullanmaya gerek kalmadan, çıplak gözle gözlem yapabilirsiniz. Ancak bu güzel manzara sırasında çıplak gözle görünmeyen gezegenler olan Uranüs ve Neptün de hizalanmaya dâhil olacak. Bu nedenle toplamda 7 gezegenin hizalanması seyretmek için dürbün veya teleskop kullanmayı da tercih edebilirsiniz.
En İyi Gözlem İçin Ne Zaman, Nereye Bakmak Gerekiyor?
Tüm gezegenleri olabildiğince parlak ve net biçimde gözlemleyebilmek için 24 Haziran sabahı saat 04:00 - 04:15 saatlerinde, yani epey erken bir vakitte gözleme başlamak gerekiyor. Güneş doğmadan hemen önce doğu ufkunda yükselmeye başlayan Venüs, çıplak gözle en kolay görülebilen gezegenlerden biridir.
Venüs'le birlikte yükselen Merkür'ü bulduktan sonra güneydoğu gökyüzüne kadar uzanan -doğudan güney-doğuya kadar sırasıyla- Mars, Jüpiter ve Satürn'ü çıplak gözle rahatlıkla görebilirsiniz. Bu sırada hilâl evresindeki Ay da Venüs ve Mars arasında yerini alarak bu muhteşem manzarayı tamamlayacak.
Gezegen Hizalanması Ne Kadar Nadir Gerçekleşiyor?
Gökyüzünde iki veya üç adet gezegenin hizalanması, aslında nadir gerçekleşen bir doğa olayı değil. Ancak Güneş Sistemi'ndeki her gezegen ve gök cisminin yörüngeleri ve eğimleri birbirinden farklı olduğu için 5 veya 7 gezegenin birden aynı hizada bulunması oldukça nadir gerçekleşiyor.
Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn gezegenlerinin benzer biçimde son hizalanması ise Mart 2004'te gerçekleşmişti. Bu gezegenlerin bir kez daha benzer biçimde hizalanmaları için se 2040 yılına kadar beklememiz gerekecek.
Gezegen Hizalanması Ne Anlama Geliyor?
Bu tür gezegen hizalanmaları sırasından bizim bakış açımızdan gezegenlerin birbirlerine çok yakınmış gibi görünseler de aslında aralarındaki milyonlarca kilometrelik devasa mesafeleri korumaya devam ediyorlar. Bu nedenle bu gezegenlerin kendi aralarındaki kütle-çekim etkileri, normal zamanlarda olduğundan farklı değil. Aynı biçimde, gökyüzüne baktığımızda hoş bir manzara yaratmalarının dışında bu gezegenlerin hizalanmaları Dünya'yı ya da insanları hiçbir biçimde etkilemiyor.
Kemal Cihat Toprakçı
Kaynaklar ve Referanslar:
- Spanner, H. (2022, June 21). Rare five-planet alignment to dazzle the Night Sky. BBC Science Focus Magazine. Retrieved June 23, 2022, from https://www.sciencefocus.com/news/planetary-alignment-2022/
